Το ροκ μιας εποχής

Hair

Βρισκόμαστε στα 1960. Τα κορίτσια κάνουν έρωτα με όποιον το θελήσουν, σπουδάζουν, ταξιδεύουν και ένα προς ένα τα κάστρα του συντηρητισμού γκρεμίζονται. Μπορεί κανείς να ορκιστεί στην αμερικάνικη σημαία, δίνοντας το λόγο του σε όλες ανεξαιρέτως τις πολιτείες ή πάλι μπορεί να την προσπεράσει δίχως προβλήματα ή ενοχές. Οι ειρηνικές πορείες της μαύρης κοινότητας σαρώνουν κάθε τι παλιό και ο κόσμος αλλάζει. Τα παιδιά που επιστρέφουν από το Βιετνάμ με διαλυμένα κορμιά και διαλυμένες ψυχές, μπορούν καλύτερα από όλους να εκθέσουν στον Νίξον την θηριωδία ενός ανώφελου πολέμου. 

Μπορούν  επίσης να εξηγήσουν στον πρόεδρο πώς ο καθένας διαλέγει με ποιον θα κάνει έρωτα και ποιον θα αγαπήσει. Μπορούν να του πουν δίχως φόβο πως όλα εκείνα τα επενδυτικά σχέδια που σκεπάζουν με αλλεπάλληλα στρώματα  τα ανθρώπινα δικαιώματα, την διακοπή των εχθροπραξιών, την απελευθέρωση ενός ολόκληρου κόσμου από τις ακούσιες ανάγκες που του επιβάλλονται καθώς γυρνούν οι σελίδες του μεγάλου βιβλίου της ιστορίας, είναι καιρός να τεθούν σε δεύτερη μοίρα. 

Ας είμαστε ειλικρινείς. Και ας ξαναρχίσουμε. Βρισκόμαστε στα 1960. Ο κύριος Φορντ ισχυρίζεται πως η ιστορία χρεοκόπησε και πως τίποτε καλύτερο δεν υπάρχει από το τώρα, αυτό το θαρραλέα παρόν. Μαζί του συμφωνεί και ο Τζορτζ, ο Τζορτζ Μπέργκερ όταν διεκδικεί τη ζωή του κατακτώντας κάθε σπιθαμή εκείνου του τραπεζιού. Ω, οι καλεσμένοι θα τον θυμούνται για πάντα, καθώς υπερασπίζεται τον έρωτα την ώρα που το παλιό σφραγίζει μια εποχή και μπαίνει στο περιθώριο. Όλα γίνονται για την αγάπη δυο νέων και ο Τζορτζ Μπέργκερ, με το τόσο αμερικάνικο όνομά του δεν αφήνει τίποτε να σβήσει αυτήν την αγάπη. Η παρέα του Hair παραμένει ασυμβίβαστη με την γενιά της, όπως αταίριαστες θα μοιάζουν για πάντα οι αιχμές της Chartres στον αιθέρα της Αίγινας. Ω Τζορτζ, σαιξπηρικέ μου φίλε, θα πρέπει να παλέψεις με τις αντιθέσεις της εποχής και του εαυτού σου, προτού κερδίσεις την ζωή σου. Θα πρέπει να αντέξεις τη σαχλή γραφειοκρατία των στρατολογικών γραφείων που δεν λένε το παραμικρό για τα διαμελισμένα κορμιά που φθάνουν κατά δεκάδες στην Ουάσιγκτον. Ο κόσμος Τζορτζ, είναι γεμάτος ερωτευμένους γέρους με λογαριασμούς δισεκατομμυρίων, με λόγιους δεσμοφύλακες, με υπερφίαλους στρατιώτες, πονηρούς δούλους και μεσίτριες. Ο κόσμος Τζορτζ, – και μπορείς αυτό να το πεις στον πρόεδρο Νίξον – θυμίζει μαι κακοπαιγμένη commedia de l ‘ art και είναι λίγα, τόσο λίγα όσα φαντάζουν αυθεντικά. Ο κόσμος, Τζορτζ, η Αμερική Τζορτζ, προχωρεί ντυμένη με τον λευκό μανδύα της και την παρθενιά της ξεπουλημένη σε εμπόρους όπλων και καταπράσινα , κολλαριστά όνειρα. 

Για αυτό αξίζει τον κόσμο να χορεύεις ξέφρενα, να ντύνεσαι ας πούμε Τζορτζ Ουάσιγκτον, ξεγελώντας την ανθρωπότητα.  Για αυτό αξίζει όλο τον κόσμο να μην παραμείνεις απολιθωμένος, μια και ένας σακατεμένος κόσμος μοιάζει χίλιες φορές χειρότερος Τζορτζ. Μια εποχή υπερβολικά σκληρή Τζορτζ δίχως ορθογραφία γυρεύει απαντήσεις από τη γενιά σου, διαφορετικές πια από εκείνες που αναζήτησαν τα παιδιά στο Λένινγκραντ. 

Μα τα χρόνια περνούν, τα μιούζικαλ παλιώνουν, το ροκ σημαίνει πια κάτι άλλο, κάτι ολότελα διαφορετικό Τζορτζ. Μοιάζει με χώρα που εξερευνήθηκε και τώρα διαθέτει αρκετές αρχαιότητες για να κατοχυρωθεί στο παρελθόν. Πριν λίγες μέρες ο Τριτ Ουίλιαμς περνάει στην αθανασία, παίρνοντας μαζί του τον χαρακτήρα του Τζορτζ Μπέργκερ. Λίγα πράγματα κατορθώθηκε να αλλάξουν. Το γενικό ισοζύγιο φαντάζει αρνητικό, όμως ο χρόνος, η μεγάλη σταθερά της ζωής μας θα φροντίσει να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες. Ο Τζορτζ, ο Μπουκόβσκι, η Σέιλα Φράνκλιν  είτε γεράσανε για τα καλά, είτε πια περάσανε στις τάξεις των αιώνιας ανωνυμίας. Η εποχή του Υδροχόου κύλησε όχι δίχως λιγότερα απρόοπτα και το Hair πέρασε στις τάξεις του γραφικού. Μα δείχνει έναν δρόμο για αυτό που μπορεί να κάνει η τέχνη, όταν αντλήσει από το επίκαιρο και το κραυγαλέο της εποχής της, όταν αποφασίσει κόντρα σε εκθέσεις και πολιτικές ορθογραφίες, πως για πάντα κάτι καλύτερο θα προσφέρει όταν συστρατεύεται με τα μεγάλα ζητούμενα και όταν κριτικάρει και όταν αρνείται με την καρδιά της, γράφοντας το παράδοξο εγκώμιο μιας αδοκίμαστης ακόμη εποχής. 

Καθώς μια εποχή μακραίνει μαζί με την μουσική της, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως εκείνο το πρώτο Hair του 1969 μας άφησε ολοζώντανη τη νοσταλγία για έναν καινούριο, γενναίο κόσμο. Πως κουβαλάει τις αρχές της ταυτότητας και της αντίφασης, την πεποίθηση πως μια αυθεντική τέχνη  είναι εκείνο που αξίζει κανείς να υπερασπίζεται, μια εξέγερση εναντίον της ετοιμοθάνατης κουλτούρας που σκοτώνει τα παιδιά της με αέριο Orange και μονάδες ανταρτοπόλεμου στην ζούγκλα του Βιετνάμ. Η αγάπη κοντράρει τη βρώμικη πράξη και μια καινούρια εποχή ξημερώνει μες στα τραγούδια.

Α.Θ