Τι είδε ο Τζέιμς Γουέμπ

Η δύναμη της ζωής, η ειρηνική συνύπαρξη και η φιλία αυτού του κόσμου με τον εαυτό του, το ανεξερεύνητο που προσμένει εκεί έξω για να απαντηθεί, όλα κατοικούν στην μουσική του Ingram Marshall  που ντύνει την μεγάλη απορία της ζωής.

Η εποχή μας φαίνεται πως προτού προχωρήσει στα επόμενα ραγδαία βήματα που γεννά η ανθρώπινη λογική και η τόλμη της, σπεύδει να κλείσει τις οφειλές της με το παρελθόν. Πάει να πει, πως φωτίζει τα πρόσωπα, τα έργα, τις στιγμές και την επιρροή δημιουργών του παρελθόντος, κρατώντας μονάχα τις αξίες προτού ριχτεί σε αυτό το γοητευτικό ξέφωτο που ανοίγεται την αυγή του 21ου αιώνα. Οι παραστατικές τέχνες γυρεύουν να αναστυλώσουν το μέλλον από την ασάφεια, οι προφήτες μες στα εργαστήρια τους τρέχουν να καταθέσουν μια ανάγνωση του μέλλοντος, έτσι όπως το θέλουν να προβάλλει πίσω από τους παγωμένους όγκους από χάλυβα και γυαλί, εκτεινόμενους στα ίδια ύψη που πριν από μερικούς αιώνες έφθαναν με ανείπωτο θάρρος οι μνημειώδεις καθεδρικοί της ευρωπαϊκής ενδοχώρας. Ο Θεός νικήθηκε κατά κράτος, ο άνθρωπος ένιωσε βαθιά μες στην συνείδησή του πως είναι έτοιμος μα κυρίως, ικανός για κάθε εγχείρημα, για την πραγμάτωση κάθε ονείρου. Οι πιο σκοτεινές ώρες της ανθρωπότητας πέρασαν για πάντα – κανείς δεν νιώθει σιγουριά για αυτό το συμπέρασμα, ειδικά αν ρίξει μια ματιά στις σημερινές ανταποκρίσεις από τα σύνορα Ισπανίας και Μαρόκου, εκεί που ακόμη περισυλλέγουν τις σωρούς των προσφύγων που έπεσαν θύματα ενός ακήρυχτου πολέμου. Η ανθρωπότητα ξυπνάει από τον λήθαργό της και μιμούμενη τις ταχύτητες των σωματιδίων που γεννιούνται στα υπόγεια δυτικά της Γενεύης περνάει από εποχή σε εποχή.

Τώρα πια κοιτάζουμε στον ουρανό με μια πρωτόγνωρη αποφασιστικότητα, προσμένοντας τις πρώτες λήψεις από τα ακρότατα όρια του σύμπαντος που αναμένεται να στείλει εκείνο το ολομόναχο διαστημόπλοιο από πελάγη αφανέρωτα. Ίσως να νομίζουμε πως πλησιάζουμε στον Θεό, πως πίσω από κάποιο νεφέλωμα θα προβάλλει η εικόνα Του, διάστικτη με άστρα και καλοσύνη, με σοφία και σιωπή. Είναι το τελευταίο μας σύνορο, αυτό που όταν κατακτηθεί δεν θα απομένει τίποτε αναπάντητο για αυτήν εδώ την ανθρωπότητα.

Μέχρι τότε όμως αρκεί το μετέωρο ερώτημα, η εκκρεμής απόκριση για την πιθανότητα που διακρίνεται εκεί έξω. Κάτι περισσότερο από την ιστορία, κάτι ξεχωριστό από τα χνάρια του ανθρώπου καθίσταται κεντρικό ζητούμενο αυτής της γεμάτης δυνατότητες ανθρωπότητας. Η μεταφυσική παραχωρεί όλα της τα μέσα στην επιστήμη, την τεχνολογία που καταρρίπτοντας τα θεωρήματα του παρελθόντος ξαναγράφει τις σελίδες της γνώσης, προσθέτει καινούριους ορισμούς, ακυρώνει τα παλιά συμπεράσματα, σφραγίζει το παρελθόν της και απλώνει το χέρι σε αυτό το άγνωστο που μας προσμένει έξω και πέρα από τα εμπεδωμένα όρια της ύπαρξης. Κάτι μεγαλύτερο από εμάς προσμένει  να αποκαλυφθεί, κάτι σπουδαιότερο από αυτόν τον κόσμο των ανθρώπων που εξαντλείται στην καταγραφή, την αμφισβήτηση, τον αναστοχασμό επάνω στα μεγάλα μεγέθη και την ισχύ της θέλησης . Ο καινούριος άνθρωπος που δεν έχει γεννηθεί ακόμη συνδυάζει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά του πρίγκιπα Άμλετ. Πρόκειται για την ύπαρξη που επανεφεύρει διαρκώς τον εαυτό της, που πιστεύει με την δύναμη της προφητείας, που εκτελεί σχέδια παράτολμα με την ειδίκευση ενός τεχνίτη, την θέληση ενός πιστού, την φαντασία ενός επαναστάτη. Εκείνος ο Θεός που άκουγε στους αιώνες το ανθρώπινο παράπονο νικήθηκε από τους ποιητές και την επιστήμη, τις μόνες δυνάμεις αυτού του κόσμου που κοιτάζουν ίσια προς ένα αβέβαιο μέλλον, τέχνες έτοιμες και ολοκληρωμένες να αναμετρηθούν με την αμφισβήτηση και την παραδοχή. Το ολοκαίνουριο στόχαστρο που τέθηκε στην πρωτοπορία του βλέμματός μας γυρεύει πια την συγκίνηση στο αναπάντητο, μια αίσθηση μετεώρου να ανοίγει τον δρόμο για την σκέψη, μες σε αυτό το άσυλο με το όνομα σύμπαν που τόσο αλόγιστα μας δόθηκε. Καινούρια τοπία, εκτάσεις που δεν είχαμε ποτέ υποψιαστεί, το αφάνταστο που πατάει στέρεα σε αυτήν την γη, συνθέτουν τον άνθρωπο που ξαναβλέπει την ζωή του μέσα από το πρίσμα ενός καινούριου αιώνα. Ο κόσμος όπως τον μάθαμε έχει πια τελειώσει και εμείς σαν χρυσόψαρα στην σιωπή τους ψάχνουμε με απόγνωση εκείνες τις λέξεις, εκείνες τις αξίες  που μπορούν να υποκαταστήσουν το άφαντο φεγγάρι, να ξαναφέρουν στο προσκήνιο γραμμές και κατευθύνσεις που ισοδυναμούν με δόξα μα και ανείπωτη μοναξιά. Η νιότη του παλιού κόσμου έχει πια ξοδευτεί, η δροσιά του μεταβλήθηκε σε ένα είδος νοσταλγίας που μόνον η μνήμη μπορεί να καταξιώσει πια. Αυτός ο κόσμος μικραίνει όσο τα διαστημόπλοια τελευταία γενιάς εκτοξεύονται δίχως την προοπτική της επιστροφής, εκφραστές μιας άλλης, εξερευνητικής εκστρατείας, ικανής να αποκαλύψει αυτό που ονομάσαμε άρρητο, απρόσιτο και μακρινό. Μες στην γλαφυρή προσωρινότητα της ύπαρξης η εποχή μας καταργεί κάθε μορφή, κάθε γνωστή και παραδεκτή θεωρία, γράφοντας από την αρχή την ιστορία του κόσμου. Εκείνα τα όρια που κρατούσαν τις θημωνιές περιφραγμένες με κρίνους σήμερα καταργούνται, η θέληση της ανθρωπότητας που είναι γραμμένη αιώνια στο δέρμα της βρίσκει τώρα τα μέσα, τους δρόμους, το θάρρος και την γενναιότητα που απαιτεί το επόμενο βήμα, η βέβαιη κατάφαση απέναντι στην ίδια την φύση της. Σαν άγγελοι πάνω στα μαδέρια του μισοτελειωμένου μας κόσμου, αφήνουμε όλη την δουλειά στον χρόνο καθώς επιλέγουμε τις λαμπερές, σκοτεινές θάλασσες. Μια θέληση βγαλμένη από τα σπλάχνα της ανθρώπινης ψυχής κινεί τα νήματα της μαριονέτας που βρίσκει στο σύγχρονο παραμύθι τον παλμό και το νεύρο της. Θυμίζουμε τα ξύλινα άλογα της Μεσσήνης, πλάι στην θάλασσα που στρέφουν τα ανοιχτά τους ρουθούνια κατά το καινούριο. Αυτή η ανθρωπότητα καθιστά την ανθρώπινη δύναμη ένα άθροισμα υπομονής και χρόνου που σήμερα δίνει τους καρπούς του. Από εδώ και εμπρός ο ρυθμός αλλάζει και εκείνο που γνωρίσαμε υπόκειται σε ραγδαίους ρυθμούς, με ένα κάλεσμα αδυσώπητο. Είμαστε το καλύτερο και πιο επικίνδυνο προϊόν μιας επανάστασης που συντελέστηκε έναν αιώνα πίσω. Στροφές στροφάλων σε αστραπιαίες ταχύτητες που αλλάζουν το πρόσωπό μας, θρέφουν τα μουσεία, θεσμοθετούν την υπόθεση μνήμη, μας δίνουν ένα επιχείρημα προτού ξεχυθούμε στο μέλλον, διαλυμένοι από χρόνο, φιλοδοξία, πάθος δημιουργικό και καταστροφή.

Κάποιοι είπαν πως οι ζωγράφοι μας διδάσκουν όσο και οι ποιητές. Σήμερα περισσότερο από όλα, μας διδάσκουν τα άστρα. Μας λένε για την μικρότητά μας, για αυτό το ελάχιστο που κατορθώνουμε να ελέγξουμε από την υπόθεση με το φοβερό όνομα χρόνος. Κάποιοι είπαν πως αυτός ο κόσμος πάλλεται από την μυστική ζωή των πραγμάτων και των πιθανοτήτων, πως σημαδεύεται από το αποτύπωμα του ονείρου που κανείς δεν αντίκρισε ακόμη. Αυτό το τελευταίο η ανθρωπότητα σήμερα το ξεφυλλίζει και ευθύς μεταμορφώνεται σε Θεό, γυρεύοντας το υπέροχο που ο Πραξιτέλης αποκάλεσε τρομερό και με όψη θεϊκή και άχρονη το περιέβαλε. Κάποιοι είπαν δεν υπάρχει τίποτε άλλο έξω από την σφραγίδα του ανεξίτηλου και με δέος ύψωσαν τα πρόσωπά τους στο στερέωμα που κρύβει τις απαντήσεις. Εμπρός σε αυτό το βλέμμα ο κόσμος για πρώτη και τελευταία φορά σκιρτάει. Με ένα χαμένο άλμα ορμά στον χρόνο και τον χώρο, ξεφτίζοντας τις παραδεκτές διαστάσεις, δαμάζοντας κάτι περισσότερο από την φύση, στοχεύοντας ως το πνεύμα και την συνείδησή του.

Η μουσική του Ingram Marshall στέκει φόντο ικανό για το μυστήριο που μας περιβάλλει. Μια υπενθύμιση για την αίσθηση της ομορφιάς που συνοδεύει όσα ποτέ δεν γνωρίσαμε για την φοβερή ζωή, εκεί έξω. Πρόκειται για μελωδίες και εποχές που δεν έφθασαν ακόμη και που σήμερα βρίσκουν την θέση τους μες στους κόλπους του θαύματος που δίχως εμάς ρίχνει τα πέπλα του και μας αφήνει άναυδους και ανίδεους. Ετούτη η εποχή τραβά το tendanto και μια καινούρια ανθρωπότητα αποκαλύπτεται εκεί που άλλοτε φλεγόταν το βρώμικο πανηγύρι της ζωής. Καινούριοι αιώνες καινούριες ευκαιρίες.

Α.Θ