Τα τραίνα που φύγαν
Το να επιμένεις να γράφεις το τραίνο με άλφα γιώτα είναι μια υπενθύμιση ότι δεν εγκατέλειψες ποτέ το απέραντο πάρκο της παιδικής ηλικίας κι ας σε εξόρισαν βίαια από κει. Από τη μιά ήταν τα τραινάκια, οι ατμομηχανές και τα βαγόνια μινιατούρες που κυλούσαν ατέρμονα στο παρκέ και σε ταξίδευαν στην Άγρια Δύση, ναι, στο Φαρ Ουέστ, στην συναρπαστική αντιμαχία καουμπόηδων και ινδιάνων, αλλά και στις μητροπόλεις της φαντασίας που οργιάζει, στα ένδοξα Παρίσια του Ανδρέα Κάλβου, στου Ντίκενς τη Λόντρα, στην παραμυθένια Πράγα.
Το να επιμένεις να γράφεις το τραίνο με άλφα γιώτα είναι μια υπενθύμιση ότι δεν παύεις να περιπλανιέσαι στην αχανή επικράτεια των blues που άρχισες ν᾽ ακούς από την εφηβεία με τους πρώτους φίλους και συνενόχους στην περιπέτεια της ποίησης, αλλά και στην ποίηση της περιπέτειας. Τα τραίνα είναι οι πρωταγωνιστές των blues, όπως και οι δερμάτινες βαλίτσες, και τα μακριά μαύρα πανωφόρια. Πόσες φορές δεν έχεις ακούσει, απανωτά, το στοιχειωμένο Station Blues με τον Otha Turner και τα δεκαεννέα έπη του Harmonica Train των Sonny Terry & Brownie McGhee! Κι ύστερα ήρθαν τα πιο ηλεκτρικά blues, το ανυπέρβλητο Mystery Train με τον Paul Butterfield και τους Band, στην πιο άρτια και όμορφη ταινία για τη μουσική, το The Last Waltz, του Martin Scorsese.
Το να επιμένεις να γράφεις το τραίνο με άλφα γιώτα σημαίνει ότι το μέσα σου σύμπαν επιμένει να ταξιδεύει με άλλους, να θυμάται ταξίδια με άλλους, να παραμένει κοινωνικό, να μην στέργει την απομόνωση και τον αυτισμό μιας εποχής που απεχθάνεται τα στέκια και τις παρέες. Γιατί τα τραίνα είναι η καθαγίαση του κοινωνικού, είναι η διαρκής αντίσταση στη μανιασμένη και ολέθρια τάση να κλείνεται ο καθένας στο σκάφανδρό του και να μην συνδιαλέγεται με τους άλλους, να μη θέλει πια να φορτωθεί το λυτρωτικό σακίδιο των συγκινήσεων, της συναισθηματικής φόρτισης, του έρωτα και της αγάπης εντέλει.
Το να γράφεις το τραίνο με άλφα γιώτα σημαίνει να μην ξεχνάς τον αείμνηστο Τάσο Φαληρέα, τον φίλο του Άκη Πάνου και του Διονύση Σαββόπουλου, που έγραψε τα Χτεσινά Τραίνα, το θρυλικό ποίημα που διασκεύασε κι έφτιαξε το θρυλικό άσμα ο Δημήτρης Πουλικάκος. Ιδού: ῾῾Χτεσινά τραίνα/ βρωμισμένες ρόδες/ ιδρωμένες/ σέρνονται μες στη βροχή/ στρίβω, σου ξεφεύγω/ από μακριά σε κόβω/ Κυριακή/ χαράματα στις τεσσερσίμισυ/ Χτεσινά τραίνα/ βρωμισμένες ρόδες/ ιδρωμένες, χρόνια/ σέρνονται μες στη βροχή’’.
Το να γράφεις το τραίνο με άλφα γιώτα σημαίνει να ομνύεις, ξανά και πάλι, στο θάλπος, στη ζεστασιά, στη φιλία. Στα τραίνα γνωρίζεις κόσμο, συνάπτεις σχέσεις, δεν λησμονείς πώς να ζεις κοινωνικά. Γράφει στο έξοχο δοκίμιό του Η Δόξα των Σιδηροδρόμων (μτφρ. Κωστούλα Σκλαβενίτη, εκδ. ΜΙΕΤ), ο Tony Judt: Εάν αχρηστέψουμε τους σιδηροδρομικούς σταθμούς και τις σιδηροδρομικές γραμμές που οδηγούν σε αυτούς, θα είναι σαν να αχρηστεύουμε τη μνήμη που έχουμε για το πώς μπορούμε να ζήσουμε με αυτοπεποίθηση μέσα στις πόλεις μας […] Εάν δεν μπορούμε να ξοδέψουμε τους συλλογικούς μας πόρους για τα τραίνα να να ταξιδεύουμε ευχάριστα με αυτά, δεν θα είναι επειδή ανήκουμε πλέον σε περιφραγμένες κοινότητες και χρειαζόμαστε μόνο αυτοκίνητα για να κινηθούμε. Θα είναι επειδή έχουμε καταντήσει περιφραγμένα άτομα που δεν γνωρίζουν πώς να μοιραστούν τον δημόσιο χώρο προς όφελος όλων. Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας απώλειας θα ξεπερνούσαν κατά πολύ το θάνατο ενός από τα πολλά μέσα μετακίνησης. Θα σήμαιναν ότι έχουμε απεμπολήσει τη σύγχρονη ζωή᾽᾽.
Το να γράφεις το τραίνο με άλφα γιώτα σημαίνει ότι σου δίνεται η μνήμη και δίνεσαι στη μνήμη, ότι δένεσαι με τη μνήμη, πάει να πει δένεσαι με τους ανθρώπους, δεν δειλιάζεις να δοθείς, δεν δειλιάζεις να δώσεις, δεν δειλιάζεις να δίνεις το ῾῾παρών᾽᾽ όταν η περίσταση το απαιτεί.
Το να γράφεις το τραίνο με άλφα γιώτα δεν σημαίνει ότι είσαι ένας κινούμενος, ή και ασάλευτος αναχρονισμός, αλλά, απεναντίας, ότι πάλλεσαι ακόμη, και για πάντα, από τα όσα η νεωτερικότητα ήρθε να προσφέρει στην ανθρωπότητα.
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Αδούλωτη Κυψέλη, 08.06.2020
Ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης (Απρίλιος 1960) είναι συγγραφέας και σιτυασιονιστής.
