*στην πίστα του χρόνου στέκει μοναχή της
Τις Κυριακές τ’απογεύματα η Πατησίων χάνεται στα φανάρια της. Δεν την βρίσκεις πουθενά, κρύβεται μες στα Χαυτεία και ύστερα σβήνει. Μόνο το πλήθος που περνά, άρρωστο, κουρασμένο, το ερωτευμένο παράφορα πλήθος, κάτι κομπάρσοι από το χθες κιόλας, που περνούν τις ατέλειωτες οντισιόν. Και στις κάθετες οδούς μια σκοτεινή διαφυγή, κάποιος που περιμένει, δυο που αγαπιούνται, σαν το ποίημα. Η Πατησίων είναι το θαύμα της αστικής Αθήνας που πάλιωσε και τώρα δεν ξέρουμε τι τάχα να την κάνουμε. Στρίψε, χάσου, τίποτε μην φοβηθείς, άστους να λένε. Κάθε πόλη και ασωτία, ένας ηλεκτρισμένος κόσμος σε μόνιμη μαρμαρυγή, φυραίνει η αθωότητα, τη δείχνουμε με το δάχτυλο εκεί έξω αδελφέ μου. Γυαλιστερές λεπτομέρειες στις εισόδους, πόρτες που ανοίγουν και κλείνουν, άνθρωποι προβληματισμένοι που σφίγγουν τα χέρια και οι νεκροί του μέλλοντος με τους δείκτες να δείχνουν τον δρόμο, κόκκινοι, σαν ξαναμμένες επιγραφές, τέλος διαδρομής και τα ρέστα.
Κάπου εκεί και η Βικτώρια που τέτοιες μέρες τη φυλάνε πάνοπλοι αστυνομικοί. Στέκουν στις γωνιές των δρόμων, αλλάζουν βάρδιες βαριεστημένοι, με τις ασπίδες τους στα χέρια, σαν αργοπορημένοι Τρώες, τι να αλλάξει τώρα, όλα μας τα πήρανε, μείναμε με τούτο το ξύλινο άλογο, δεν έχουμε τίποτε άλλο. Πίσω τους, σε αργό πλάνο, αιώνιο η πλατεία Βικτωρίας με τα λερωμένα τζιν της, τις φιγούρες του πληρωμένου έρωτα. Και τον υπόγειο που αλλάζει σχήμα και όψη κάθε λίγα λεπτά, με έναν άθλιο φωτισμό και τη ζέστη να σου κόβει τα μάτια. Εδώ θα βρεις ολόκληρη την ιστορία της πόλης, όλα τα είδη της, ακόμη και τα πιο σπάνια περνούν από εδώ. Κάποτε, για ένα τηλεφώνημα, για κάποιο μάθημα φροντιστηριακό, για ένα κυριακάτικο ραντεβού με αλλιώτικο φως στις καρδιές και τη συγκλονιστική αγωνία του έρωτα, όλοι περάσαν από εδώ με κάποια αφορμή ξεχασμένη πια. Και άκουσαν τον χρησμό της ημιυπόγειας Εκάτης και έφυγαν με εκπληρωμένη κάποια μοίρα τους.
Θα πέσει η πόλις, τραγουδάει η Μαρία Δημητριάδη. Την ύστατη στιγμή – της αρέσουν της ιστορίας κάτι τέτοια – κάτι λίγοι, αυτόχειρες θα τους χαρακτηρίσουν – θα κατέβουν την Πατησίων με τη σιδερένια θέληση τους ακονισμένη. Εμπρός το πλήθος και πίσω στρατιές τα λεωφορεία, με χαμηλωμένα βλέμματα, βροχή και θολά φώτα. Η Πατησίων θα γίνει τότε μια αποκάλυψη από εκείνες που σημαδεύουν τους αιώνες με τ’αχνάρι τους. Η Κατερίνα, ο Νικόλας και πίσω οι γενιές, καθεμιά τη θέση μας μες στους ζυγούς καλά βαλμένη. Η Πατησίων, μια ζωντανή ιστορία της πρόσφατης Ελλάδας που μας πλήγωσε και χάθηκε, παίρνοντας μαζί της κάτι δικό μας. Μια σκηνογραφία που δεν ξήλωσε κανείς αφού το θέατρο δεν είχε άλλη παράσταση. Στο νου μου η Πατησίων που γερνά μαζί μου είναι φτιαγμένη σαν τα χαρτονένια προπλάσματα του Τάκη Ζωγράφου. Βρεγμένη ως το κόκκαλο, γεμάτη ορόσημα. Εδώ μια νότα σε κλίμακες αστρικές, λίγο πιο πέρα περήφανες ιστορίες, τα αμφιθέατρα και τα εργαστήρια του Μετσόβειου, κινηματογράφοι που μας χάρισαν το όνειρο, Αλεξάνδρα, Αελλώ, το καινούριο Μινιόν που φιλοδοξεί να πάρει μακριά τη σκοτεινιά. Μα κάτω από τη σκιά του θα συνεχίσει να γράφεται η σκληρή ιστορία πάνω στη σκόνη. Πνιγμένα τα παιδιά μας ως το λαιμό δεν περιλαμβάνονται στις μελέτες της ανοικοδόμησης που δεν τελειώνουν ποτέ στην Πατησίων. Κοιτάξτε το μουσαμά που κρύβει το έργο ως την καθορισμένη ημερομηνία της αποκάλυψης. Κανείς δεν ζωγράφισε τα παιδιά που κεντάνε στο πεζοδρόμιο, τα σοφά παιδιά του Παπαγιώργη να ποζάρουν ακίνητα σε ανεξιχνίαστα ταξίδια.
Απόψε τη φυλάνε την Πατησίων, σαν μια πανάκριβη κοκέτα αμνημονεύτου ηλικίας. Είναι μάλλον που η πόλη φοβάται τη μοναξιά. Στις γωνιές προσωπιδοφόροι που δεν αναρωτιούνται ποτέ τους τι φυλάνε και όλο περιμένουν τον πόλεμο στέλνοντας με στυλ τα μισοτελειωμένα μάρλμπορο στο ρείθρο. Κάπου στην Πατησίων με τις βροντές του σιδηρόδρομου που περνά και περνά και είναι το αίμα της πόλης. Θυμήθηκα τη Βικτώρια από κάτι πλάνα τηλεοπτικά. Και έτσι σήμερα, θα πω για μια κοπέλα που μένει εδώ κοντά, δεν την λένε Στέλλα και δεν δουλεύει στα μπαρ. Μονάχα τριγυρνά αμέριμνη, ντυμένη παράταιρα με ένα σωρό χρόνια μπαλώματα εδώ και εκεί. Και όλο ρωτά αν τάχα ζει ο ακορντεονίστας χρόνος που την έκανε κάποτε σπουδαία. Είναι η Πατησίων.
Α.Θ
