Η εξεταστέα ύλη στην Ιστορία της Τέχνης για το πτυχίο στην ΑΣΚΤ, εκείνη τη χρονιά που έδινα το μάθημα, ήταν το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Ανάμεσα στα SOS ήταν το Dada και ο Σουρεαλισμός. Ο πυρήνας της σύγχρονης τέχνης. Το μεδούλι. Είχα διαβάσει τόσο πολύ, που ήταν σαν να είχα ζήσει σε εκείνη την εποχή. Άκουγα Σένμπεργκ και Κουρτ Βάιλ. Θαύμαζα την Ζοζεφίνα Μπέικερ. Γνώρισα την ποίηση του Απολλιναίρ, γοητεύτηκα από τον Λωτρεαμόν και βυθίστηκα στα Άσματά του. Όλα τα χρόνια και μετά τη σχολή αναφερόμουν σε πρόσωπα και γεγονότα του τότε σαν να ήταν φίλοι μου.
Ώσπου βρέθηκε στα χέρια μου μια είδηση από εφημερίδα, για ένα γεγονός πριν 70 χρόνια στην περίοδο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, που είχε πολύ ενδιαφέρον. Ενώ ήταν φανερό ότι είχε σχέση με τον πόλεμο, συνέβη σε ουδέτερη χώρα. Στην χώρα που άνθισε το Dada και πήρε σάρκα και οστά ο Σουρεαλισμός, το κίνημα στην τέχνη που διαμόρφωσε όσο κανένα άλλο τα κατοπινά και είναι ακόμη ζωντανό.
Αυτό ήταν. Αναδύθηκε από τη σκέψη μου μια ολοκληρωμένη ιστορία, λες και την είχα ζήσει. Ξεκίνησα να γράφω για το περιβάλλον που η φαντασία μου το είχε ήδη μετατρέψει σε πραγματικότητα. Έτσι προέκυψε «Το Αίνιγμα του Ισίδωρου Ντυκάς» –τίτλος δανεισμένος από έργο εκείνης της εποχής– και είναι μια μυθοπλασία που φανταστικοί χαρακτήρες υπάρχουν ανάμεσα σε ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα. Δεν είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα.
Είναι η παρουσία που θα ήθελα να είχα τότε, πριν εκατό χρόνια και βάλε, δίπλα σε όλους εκείνους που θαύμαζα. Συμμετέχοντας νοητικά στην πρωτοφανή πύκνωση γεγονότων, τέχνης και απεγνωσμένης ζωής του 20ου αιώνα.
«Το Αίνιγμα του Ισίδωρου Ντυκάς» ρηξικέλευθο έργο του 1920 (κατασκευή και φωτογραφία) του Αμερικανού εικαστικού Man Ray, κατέχει σημαντική θέση στην πλοκή του έργου μου. Η αινιγματική – αποτροπιαστική ποίηση του Λωτρεαμόν (Ισίδωρος Ντυκάς 19ος αιώνας) μελετήθηκε και ερμηνεύτηκε τότε, με μια σειρά εικαστικών έργων, μεταξύ των οποίων και αυτή η ιδιοφυής κατασκευή του Man Ray.
«Πως να φτιάξεις ένα Αίνιγμα; Πόσο μάλλον να το φωτογραφίσεις!» αναρωτήθηκα.
Λυδία Μαργαρώνη
https://iolcos.gr/eshop/titlos/to-ainigma-toy-isidoroy-ntykas/