Γράφει ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος
Πριν από λίγο καιρό διαβάσαμε την ποιητική συλλογή της Ευτυχίας Κατελανάκη «Λοιπόν» και έχοντας διαβάσεις και τις προηγούμενες ποιητικές συλλογές της για τις οποίες έχουμε εκφραστεί σε άλλο χώρο θα λέγαμε ότι η ποιήτρια συνεχίζει να μας εντυπωσιάζει ευχάριστα.
Η ποιητική συλλογή της Ευτυχίας Κατελανάκη «Λοιπόν» είναι γραμμένη κυρίως σε ελεύθερο στίχο χωρίς ρίμα και μέτρο, αλλά με έναν εσωτερικό ρυθμό, που κάνει τα ποιήματα να διαβάζονται αβίαστα. Υπάρχουν και ορισμένα ποιήματα, που θα μπορούσαμε να τα χαρακτηρίσουμε σχηματικά γιατί οι στίχοι τους είναι κομμένοι επίτηδες έτσι ώστε να δείχνουν το νόημα, που θέλει να δείξει η ποιήτρια όπως στο ποίημα «Η φωνή μας», όπου οι στίχοι χωρίζονται στην μέση έτσι ώστε να φαίνονται οι πολλές και χωριστές φωνές, που θα καταλήξουν μαζί: «μαζί / θα φωνάζουμε μέχρι τέλους.» Τα περισσότερα ποιήματα είναι μικρά σε μέγεθος. Η Ευτυχία Κατελανάκη γράφει λιτά με μεγάλη οικονομία λέξεων ώστε να αποδίδει το νόημα χωρίς εξωτερικά φτιασίδια.
Πολλά από τα ποιήματα της συλλογής είναι κοινωνικά. Η Ευτυχία Κατελανάκη γράφει για την στριμωγμένη ζωή της σύγχρονης γυναίκας, που είναι αναγκασμένη να περπατάει στο πεζοδρόμιο, αλλά ακόμα κι εκεί είναι στριμωγμένη: «Έμαθα να περπατώ προσεκτικά. / Αποφεύγω τα αμάξια. / Προσπερνάω τα σφυρίγματα. / Όταν θέλω να σε βρω / μένω σπίτι / γιατί εσύ δεν έμαθες να περπατάς στο πεζοδρόμιο.» Οι κόρνες και τα σφυρίγματα στον δρόμο μπερδεύουν την μέλισσα, που μελώνει την καρδιά: «Μα στην Αθήνα / δεν σταματούν οι κόρνες / τα σφυρίγματα / οι σειρήνες / και η μέλισσα όλο μπερδεύεται / και τσιμπάει, τσιμπάει…» Τα δάχτυλα γίνονται κρεμάστρες και κρατάνε κλειδιά, κινητά, λεφτά, καφέδες και διάφορα άλλα αντικείμενα, αλλά και νέες λέξεις όπως: «αυτοφροντίδα, / αυτοθεραπεία, / αυτολοκλήρωση, / αυτάρκεια, / αυταπάτες με φωτάκια λαμπερά / όπως οι βομβαρδισμοί στην Παλαιστίνη.» Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν μπορεί να αποδεχτεί την ήττα του, που δεν είναι άλλη από το μη ταιριαστό με το κυρίαρχο ιδεολόγημα. Η ποιήτρια θυμάται το παλιό ηλεκτρονικό παιχνίδι τέτρις, που θέλει το τέλειο ταίριασμα για την επόμενη πίστα, όμως, «η επόμενη πίστα δεν έρχεται ποτέ / κι εμείς / ποτέ δεν θέλουμε να χάνουμε / ούτε να σκεφτόμαστε / σε κάποιο κενό τετραγωνάκι / την ήττα μας.» Οι σκοτωμένες γυναίκες παραμένουν στο μυαλό της Ευτυχίας Κατελανάκη. Τις μνημονεύει για να μην ξεχαστούν ποτέ: «Μέχρι όλες μαζί / να σπάσουμε τις ταφόπλακες / του ξεγελασμένου πόνου / που πείστηκε / πως θαμμένος / θα πεθάνει.» Η κοινωνία νοσεί. Η Ευτυχία Κατελανάκη περιγράφει τις νοσηρές εικόνες, που βλέπει στην Αθήνα: «Στη Σατωβριάνδου τρυπιούνται. / Στην Ερμού τα παιδιά παίζουν τουμπερλέκι.» για να καταλήξει: «Πάθαμε ανοσία και δεν νοσούμε. / Ο μόνος φόβος πλέον / είναι τα αυτοάνοσα.»
Το ερωτικό στοιχείο υπάρχει σε αρκετά ποιήματα της Ευτυχίας Κατελανάκη και είναι πάντα συνυφασμένο με τον αγώνα για το γκρέμισμα των τοίχων, που στήνονται ανάμεσα στους ανθρώπους και στην πάλη για την ελευθερία: «Ο δρόμος είναι πάντα εδώ. / Δεν θα χαθούμε. / Μα μη μου λες για τοίχους. / Εσύ ταιριάζεις μόνο στην ελευθερία.»
Την ποιητική συλλογή της Ευτυχίας Κατελανάκη καθώς και το εξώφυλλο κοσμούν κολάζ, που έχει φτιάξει η ίδια με αποκόμματα λέξεων και φράσεων, που έχει μαζέψει κατά καιρούς και τα έχει ενώσει εφαρμόζοντας ένα είδος κοψιμάτων, το οποίο για να το αναλύσουμε θα χρειαζόταν ίσως άλλο ένα κείμενο.
Συμπερασματικά, η ποιητική συλλογή «Λοιπόν» της Ευτυχίας Κατελανάκη είναι ένα πολύ δυνατό έργο. Ένα ακόμα βήμα στον δύσκολο δρόμο της ποίησης. Την προτρέπουμε να συνεχίσει.