Νέα κυκλοφορία | «Εις τας Αθήνας εφάνη παράξενος τύπος». Η περίπτωση του Γ. Μ. Βιζυηνού στο φως της λακανικής ψυχανάλυσης, του Γιάννη Γραμματόπουλου

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ από τις Εκδόσεις ΕΚΚΡΕΜΕΣ στη σειρά «Λακανικός προσανατολισμός».

«Εις τας Αθήνας εφάνη παράξενος τύπος. Κατατομή ιδιαζόντως ανατολική, ήτο εκ των προνομοιούχων εκείνων, οίτινες εγχαράττονται διαρκώς εις την μνήμην…» Από την πρώτη του εμφάνιση στην ελληνική πρωτεύουσα, στα 1873, μέχρι και τον θάνατό του, στα 1896, ο Γεώργιος Βιζυηνός δεν θα πάψει να διχάζει τον Άλλο της αθηναϊκής κοινωνίας και της λογοτεχνικής παραγωγής με την εμφάνιση, τον χαρακτήρα και το έργο του. Ποιος ήταν, όμως, αυτός ο «παράξενος τύπος» και σε τι συνίστατο η παραξενιά του; Η ολοένα αυξανόμενη, τις τελευταίες δεκαετίες, έρευνα για τη ζωή και το έργο του Βιζυηνού (βιογραφική, φιλολογική, γλωσσολογική κ.ά.) δίνει την ευκαιρία και στην ψυχανάλυση για μια πιο ολοκληρωμένη ανάγνωση και προσέγγιση του συγγραφέα. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί μια «βιογραφία φωτισμένη από την ψυχανάλυση», διαβάζοντας τα ευρήματα παλαιότερων και σύγχρονων μελετών για τον Βιζυηνό με τη βοήθεια θεωριών και εννοιών απ’ όλο το εύρος της διδασκαλίας του Ζακ Λακάν. Η περίπτωση του Βιζυηνού προσεγγίζεται, έτσι, ως μια πορεία όπου, μεταξύ των συμβάντων και των περιόδων όπου εμφανίζονται τα ίχνη της ψυχικής δομής, όπως η στίξη της παιδικής ζωής από τον παιδικό θάνατο και την πατρική φτώχεια και η ρήξη με τον κοινωνικό δεσμό που προκαλεί η έκλυση της ψύχωσης στα 1892, παρεμβάλλεται η λαμπρή επινόηση του ονόματος «Γ. Μ. Βιζυηνός» και το μαστόρεμα ενός σύμπαντος λόγου του οποίου το υποκείμενο γίνεται πατέρας. Τόσο οι τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται η δομή όσο και η επινόηση στην οποία προχωρά το υποκείμενο δεν παύουν να αφορούν τον τρόπο με τον οποίο συμπλέκονται, για εκείνο, το φύλο και ο θάνατος, τα δυο ριζικά ζητήματα που, χάρη στον Φρόυντ και τον Λακάν, γνωρίζουμε πως αφορούν κάθε ον που μιλά και απέναντι στα οποία ο καθένας καλείται να βρει μια απάντηση. Η επινόηση του Βιζυηνού μπορεί να μη διήρκεσε, όπως εκείνη του Τζόυς, ως το τέλος, είναι όμως άξια προσοχής και σεβασμού, καθώς, πέραν της λογοτεχνικής της αξίας, επέτρεψε σε έναν καθ’ όλα «παράξενο τύπο» να δομήσει και να διατηρήσει για καιρό μια σχέση με τη ζωή ενάντια σε αντίξοες συνθήκες.

Ο Γιάννης Γραμματόπουλος είναι ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων, του British Psychological Society και της Ελληνικής Εταιρείας της New Lacanian School. Γεννήθηκε στο Ισαάκιο Διδυμοτείχου Έβρου το 1983. Σπούδασε ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συνέχισε τις σπουδές του στο Λονδίνο (MSc Applied Psychology στο Brunel University, PhD Psychoanalysis στο Middlesex University). Παρακολούθησε το πρόγραμμα ψυχαναλυτικών σπουδών της Ακαδημίας Κλινικών Σπουδών της Αθήνας (ΑΚΣΠΑ) του Ινστιτούτου του Φροϋδικού Πεδίου – Λακανικός Προσανατολισμός, όπου, από το 2019, συμμετέχει στη διδασκαλία των εισαγωγικών μαθημάτων. Το 2016 υποστήριξε επιτυχώς τη διδακτορική διατριβή του με θέμα την εννοιολογική σύλληψη και αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας στη λακανική ψυχανάλυση, η οποία εκδόθηκε από τις εκδόσεις Karnac (έπειτα Routledge) με τίτλο Above the Ground and Beneath the Clouds: Schizophrenia in Lacanian Psychoanalysis. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά Η Ψυχανάλυση, European Journal of Psychoanalysis, International Journal of Applied Psychoanalytic Studies και στο ψηφιακό περιοδικό της ΑΚΣΠΑ ΓΡΑΦΟΣΦΑΙΡα. Έχει μεταφράσει στα ελληνικά το βιβλίο του Ντάνιελ Τάμμετ Γεννήθηκα μια γαλάζια μέρα: μέσα στο ασυνήθιστο μυαλό ενός αυτιστικού «σοφού» (Εκκρεμές, 2013)). Ζει κι εργάζεται στην Αθήνα. Είναι μέλος της Διευθύνουσας Επιτροπής της Ελληνικής Εταιρείας της NLS.