Σύντομη αποτίμηση πέντε (ελληνικών) αναγνωσμάτων από τον Άκη Παπαντώνη


1. “Εκεί που ζούμε”, Χρίστος Κυθρεώτης, Εκδόσεις Πατάκης: ευφυές, γοητευτικό, επίκαιρο αλλά όχι γραμμένο για την επικαιρότητα, γεμάτο με το λοξό χιούμορ του συγγραφέα γνωστό ήδη από τη συλλογή διηγημάτων του “Μια Χαρά” (Πατάκης, 2014), αλλά πλέον μπολιασμένο με προσωπικούς στοχασμούς για την ανθρώπινη κατάσταση και το πως είναι να ζει η γενιά των σημερινών 35άρηδων στην Αθήνα της τελευταίας δεκαετίας. Μάλλον το καλύτερο ελληνικό βιβλίο της χρονιάς έως τώρα.

 


2. “Δύο”, Έλενα Μαρούτσου (με την αρωγή της Ούρσουλας Φωσκόλου), Εκδόσεις Κίχλη: μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αφήγηση, μια αποκαλυπτική γυναικεία ματιά στις ανθρώπινες σχέσεις, με τα ακριβή ελληνικά στα οποία μας έχει συνηθίσει η Μαρούτσου και με την οργανική σύνδεση με την πρόσφατη (και μάλλον άγνωστη) Ιστορία της νησιωτικής μας χώρας. Προσωπικά βρήκα τα εμβόλιμα κομμάτια όχι απαραίτητα για την εξέλιξη της κεντρικής αφήγησης — αλλά ομολογώ πως έχουν μια γοητευτική μουσικότητα.

3. “Το Παιδί”, Γιάννης Παλαβός, Εκδόσεις Νεφέλη: με τον πήχη ψηλά από το βραβευμένο “Αστείο” (Εκδ. Νεφέλη, 2013), η νέα συλλογή διηγημάτων του Παλαβού μάλλον δεν τον ξεπερνά. Ιστορίες στιβαρές μεν, αλλά χωρίς το απογειωτικό μη ρεαλιστικό κομμάτι των πρώτων του διηγημάτων, χαμηλόφωνες αλλά κατά τόπους στατικές, με τις οποίες ο Παλαβός προσπαθεί να γράψει για το “ελληνικό midwest” με έναν τρόπο που συναιρεί τον Breece DJ Pancake (που έχει άλλωστε μεταφράσει ο ίδιος) και την ελληνική διηγηματική παράδοση, όχι πάντα αποτελεσματικά. Σίγουρα βιβλίο επαρκούς στάθμης, σίγουρα όμως όχι στο επίπεδο του πρώτου του.

 


4. “Η μοναξιά των σκύλων”, Πάνος Τσίρος, Εκδόσεις Νεφέλη: ολιγοσέλιδο, καίριο, γοητευτικό, σύγχρονο αλλά όχι με τη βιάση του επίκαιρου — μια συλλογή διηγημάτων στον τόνο και το ύφος που μας έχει συνηθίσει ο ολιγογράφος Τσίρος. Το διήγημα με τον Φάρο είναι το μόνο που δεν κοιτά τα υπόλοιπα στα μάτια, ενώ εκείνο με το οποίο ανοίγει το βιβλίο είναι απλώς υποδειγματικό.

 


5. “Σφάλμα συστήματος”, Νίκος Α. Μάντης, Εκδόσεις Καστανιώτης: ο Μάντης, από την “Άγρια Ακρόπολη” (Εκδ. Καστανιώτης, 2009) κι έπειτα γράφει διαρκώς όλο και καλύτερα βιβλία. Προσωπικά, βρίσκω πως το σπονδυλωτό “Πέτρα, ψαλίδι, χαρτί” είναι το κορυφαίο του, ενώ είναι γενικά αποδεκτό πως το προηγούμενο (και βραβευμένο) “Οι τυφλοί” ήταν ένα φιλόδοξο και, εν πολλοίς, στιβαρό αφήγημα. Στο “Σφάλμα συστήματος” η αφήγηση είναι σαφώς πιο σφικτή από ότι στους “Τυφλούς”, ο ρυθμός δεν κάνει πουθενά κοιλιά, η γλώσσα είναι σύγχρονη και ακριβής, όμως κατά τη γνώμη μου χάνει πολύ το βιβλίο λόγω του υπερβολικά επίκαιρου χαρακτήρα του. Με τους χαρακτήρες βγαλμένους απευθείας από την πρόσφατη αριστερή διακυβέρνηση, είναι συχνά ασαφές αν παρωδούνται, αν χλευάζονται ή αν γίνεται προσπάθεια να τους ακροαστεί λοξά ο συγγραφέας. Και όσο αν η δομή και η δράση γοητεύουν, η επίγευση του βιβλίου δεν μπορεί παρά να είναι αμφίσημη.