«Ζοζέ» του Carlos Drummond de Andrade | Μετάφραση: Ηλίας Οικονομόπουλος

Carlos Drummond de Andrade

Και τώρα, Ζοζέ;
Η γιορτή τέλειωσε,
τα φώτα έσβησαν,
ο κόσμος έφυγε,
η νύχτα πάγωσε,
και τώρα, Ζοζέ;
και τώρα, εσύ τι;
εσύ που είσαι δίχως όνομα,
που αστειεύεσαι με τους άλλους,
εσύ που φτιάχνεις στίχους,
που αγαπάς, εσύ διαμαρτύρεσαι;
και τώρα, Ζοζέ;

Είσαι δίχως γυναίκα,
είσαι δίχως μιλιά,
είσαι δίχως τρυφεράδα,
δεν μπορείς πια να πιείς,
δεν μπορείς πια να καπνίσεις,
να φτύσεις πια δεν μπορείς,
η νύχτα πάγωσε,
η μέρα δεν ήρθε,
το τραμ δεν ήρθε,
το γέλιο δεν ήρθε,
δεν ήρθε η ουτοπία
κι όλα τέλειωσαν
κι όλα έφυγαν μακριά
κι όλα μούχλιασαν,
και τώρα, Ζοζέ;

Και τώρα, Ζοζέ;
Τα γλυκά σου λόγια,
η στιγμή του πυρετού σου,
η λαιμαργία κι η νηστεία σου,
η βιβλιοθήκη σου,
το χρυσαφένιο σου χωράφι,
το γυάλινο κουστούμι σου,
η ασυνέπειά σου,
το μίσος σου –και τώρα;

Με το κλειδί στο χέρι
θέλεις ν’ ανοίξεις την πόρτα,
δεν υπάρχει πόρτα·
θέλεις να πεθάνεις στη θάλασσα,
όμως η θάλασσα ξεράθηκε·
θέλεις να πας στο Μίνας,
το Μίνας δεν υπάρχει πια.
Ζοζέ, και τώρα;

Αν φώναζες,
αν μούγκριζες,
αν έπαιζες
το βιενέζικο βαλς,
αν κοιμόσουν,
αν κουραζόσουν,
αν πέθαινες…
Όμως εσύ δεν πεθαίνεις,
εσύ είσαι σκληρός, Ζοζέ!

Μόνος στο σκοτάδι
σαν άγριο ζώο,
χωρίς θεογονία,
χωρίς τοίχο γυμνό
για ν’ ακουμπήσεις,
χωρίς μαύρο άλογο
να δραπετεύσει καλπάζοντας,
περπάτα, Ζοζέ!
Ζοζέ, για πού;

 

Μετάφραση: Ηλίας Οικονομόπουλος

 

Ο Ηλίας Οικονομόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Έχει σπουδάσει Ισπανική Γλώσσα και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, μεταπτυχιακό στην καταλανική, γαλικιανή και βασκική λογοτεχνία, και είναι διδάκτωρ μεσαιωνικής καταλανικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Alicante. Ασχολείται με τη διδασκαλία και μετάφραση ισπανικών, πορτογαλικών και αγγλικών, και έχει δημοσιεύσει μεταφράσεις του στην Ισπανία. Κατά καιρούς ασχολείται με την επιμέλεια βιβλίων και άρθρων στα ελληνικά και τα ισπανικά. Ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί κατά το παρελθόν σε περιοδικά. Αγαπημένες του ασχολίες το ερασιτεχνικό θέατρο και το σκάκι (προπονεί μαθητές από το 1997).

 


E agora, José?
A festa acabou,
a luz apagou,
o povo sumiu,
a noite esfriou,
e agora, José?
e agora, você?
você que é sem nome,
que zomba dos outros,
você que faz versos,
que ama, protesta?
e agora, José?Está sem mulher,
está sem discurso,
está sem carinho,
já não pode beber,
já não pode fumar,
cuspir já não pode,
a noite esfriou,
o dia não veio,
o bonde não veio,
o riso não veio,
não veio a utopia
e tudo acabou
e tudo fugiu
e tudo mofou,
e agora, José?E agora, José?
Sua doce palavra,
seu instante de febre,
sua gula e jejum,
sua biblioteca,
sua lavra de ouro,
seu terno de vidro,
sua incoerência,
seu ódio — e agora?Com a chave na mão
quer abrir a porta,
não existe porta;
quer morrer no mar,
mas o mar secou;
quer ir para Minas,
Minas não há mais.
José, e agora?Se você gritasse,
se você gemesse,
se você tocasse
a valsa vienense,
se você dormisse,
se você cansasse,
se você morresse…
Mas você não morre,
você é duro, José!Sozinho no escuro
qual bicho-do-mato,
sem teogonia,
sem parede nua
para se encostar,
sem cavalo preto
que fuja a galope,
você marcha, José!
José, para onde?