Τα παράξενα Χριστούγεννα του κυρίου Σέριμαν
του Δημήτρη Μαμαλούκα
Μονόκλ, 2024, σελ. 112, διασ. 20×12εκ.
γράφει ο Νίκος Γαλάνης
Πολλές φορές στη ζωή μας συμβαίνει κάποιο γεγονός, μα δεν του δίνουμε σημασία. Γιατί άραγε; Τα γεγονότα είναι στιγμιαίες εκφράσεις του απείρου, κρύβουν μέσα τους το όλο και το καθόλου, το μηδέν και τα πάντα. Μπορεί να φαίνεται ζήτημα τύχης, όμως, δεν είναι. Το γεγονός μας επηρεάζει τόσο, όσος ακριβώς είναι και ο χώρος που του δίνουμε. Το να είναι κανείς, όμως, έτοιμος έχει πάντα κάποιους κινδύνους. Έτσι ακριβώς συνέβη και στη ζωή του κυρίου Σέριμαν.
Ο κύριος Σέριμαν έχει μια δουλειά και μάλιστα βρίσκεται ψηλά στην ιεραρχία, έχει εισόδημα και κύρος, προπάντων έχει κύρος. Στα μάτια του κάθε άνθρωπος έχει μια γκρίζα και μελαγχολική όψη. Ο κύριος Σέριμαν ξέρει πολύ καλά να κινείται και να αποφεύγει τις ατραπούς. Είναι αυτό που ονομάζεται κύριος σε όλα του.
Όμως, μια μέρα η τύχη του επιφύλαξε μια όμορφη συνάντηση. Μέσω ενός περίεργου αγγελιοφόρου, γνώρισε τη μικρούλα Μαντλίν και η ζωή του άλλαξε. Όπως ακριβώς συμβαίνει στα παραμύθια. Η ζωή του κυρίου Σέριμαν άλλαξε βαθιά, άρχισε μέρα τη μέρα και γινόταν ανθρώπινος. Τα πάντα άρχισαν να μεταμορφώνονται γύρω του και άρχισε να αναζητά το νόημα της ζωής του.
Ο κύριος Σέριμαν γνώρισε κάτι πολύ βαθύ: στη ζωή μας δίνουμε το νόημα που θέλουμε. Γνώρισε πως μόνο όταν μπορούμε να χάσουμε κάτι πολύτιμο, μπορούμε πραγματικά να υπάρξουμε. Ο Τάσος Λειβαδίτης το έχει διατυπώσει εξαιρετικά: Κι όταν δεν πεθαίνουμε ο ένας για τον άλλον είμαστε κι όλας νεκροί.
Η μικρούλα Μαντλίν δίδαξε με το παράδειγμά της τον κύριο Σέριμαν. Του έδειξε, με την απλότητα και το βάθος ενός παιδιού, που μάλιστα νοσεί από μια σοβαρή και ανίατη ασθένεια, πώς η ζωή μόνο έτσι αξίζει, όταν κανείς τη ζει με ειλικρίνεια και αξία. Με όχημα την Μαντλίν, ο κύριος Σέριμαν, γνώρισε τη μεταμορφωτική δύναμη ενός παιδιού. Κι όπως συμβαίνει με τον ήρωα του Ντοστογιέφσκι στη νουβέλα Το όνειρο ενός Γελοίου, όπου ένα παιδί αποτρέπει ακούσια τον ήρωα από την αυτοκτονία, έτσι κι η μικρούλα Μαντλίν αποτρέπει τον κύριο Σέριμαν απ’ το να συνεχίσει να ζει την δίχως νόημα ζωούλα του. Κι ενώ ο ντοστογιεφσκικός ήρωας πηγαίνοντας σπίτι του ονειρεύεται μια ουτοπία, στην νουβέλα του Δημήτρη Μαμαλούκα, ο κύριος Σέριμαν επιλέγει να θυσιαστεί για να πραγματοποιήσει την ουτοπία στο σήμερα. Ποια, όμως, είναι άραγε αυτή η ουτοπία; Δεν είναι άλλη παρά από τη γέννηση της βαθιάς αγάπης· αγάπη για τον εαυτό μας αλλά και για τον κάθε άλλο.
Διαβάζοντας κανείς τη νουβέλα του Δημήτρη Μαμαλούκα αισθάνεται πλήρης. Αισθάνεται δικαιωμένος. Αισθάνεται πως όλα αυτά τα παράξενα μπορούν να περιγράψουν ιδανικά μια ουτοπία. Ένα χώρο δηλαδή ανθρώπινο, στον οποίο ο κάθε ένας θα ζητά την ολοκλήρωσή του. Κι αυτή η ολοκλήρωση δεν μπορεί παρά να έρθει μέσω του άλλου.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως η γραφή του Δημήτρη Μαμαλούκα είναι απλή και κατανοητή. Με δουλεμένες προτάσεις και ρυθμό. Η δομή της νουβέλας είναι γραμμική και αφήνει στον αναγνώστη το χώρο και την ελευθερία να σκεφτεί. Το ύφος ακολουθεί τα γεγονότα, δίχως περιττούς ακκισμούς. Πρόκειται για ένα βιβλίο που θέτει σημαντικά ερωτήματα (Πόσο ευχαριστημένος είσαι από τη ζωή σου;) και δίνει ανθρώπινες λύσεις (Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να ενώσεις το μέτωπό σου με το δικό του). Ένα βιβλίο που αφορά όλους μας, εφήβους και ενήλικες.