Σακαουάτ Τίπου: Τρία ποιήματα | Μετάφραση: Ξένια Καλαϊτζίδου

Σακαουάτ Τίπου

Οι αναμνήσεις μιας σφαλερής πόλης

Καμιά φορά, σώνεται το μελάνι
Αδύνατο να γράψεις, χλομιάζουν γράμματα ερυθρά.
Λάμπει ολόφωτη η λευκή αράδα.
Καμιά φορά, κυλάει αίμα στο πηγούνι.
Και σκοτεινιάζει η φαύλη Πορφυρή καρδιά*.
Ο αμφιβληστροειδής μεσάνυχτα, θολώνει,
και τ’ όνειρο, στα άδυτα της κόλασης γλιστρά.

Το θάνατο αντικρίσαμε σε φέγγος άσπρης μέρας.
Αδιαλείπτως μας καλεί ο έρημός μας τάφος.
Σε μία πόλη απόκοσμη πλανιόμαστε μονάχοι.
Κι αν προσεγγίζουμε, μ’ αταίριαστη εισέτι
Κίβδηλη αγάπη –μήτ’ εραστή μήτ’ ερωμένης–,  
Όπως την ερωμένη ο εραστής, όμοια ο γιος τον γέρο,
Ο σύζυγος τη σύζυγο, τη μάνα η θυγατέρα
Ως και τον δούλο ο κύρης του δεν στέργει στη πόλη τούτη.
Έκαστος έτερο αγνοώντας, κοντύτερα όλ’ οδεύουμε   
Στον ρημαγμένο ημιτελή μας τάφο!

Καμιά φορά, διαπράττω αυθαιρεσίες
Τα χέρια μεσ’ τις τσέπες μου βάζοντας στο ναό μου.
Του τέκνου μου, το αμόλευτο κούτελο φοβάμαι να φιλήσω τέτοιες μέρες,
Τα αιματοβαμμένα χείλη μου σημάδι μην τ’ αφήσουν
Και το δυσοίωνο προμήνυμα του μέλλοντος να απαλείψω αποτύχω!

Εάν, μια μέρα, η κοιλάδα σας  πνιγεί στο αίμα
Η πολιτεία τι θα πει; Περί δημοκρατίας;
Κοιμόμουνα στων ονείρων την ιστορία
Δίχως σε κλίνη να ‘μαι ξαπλωμένος,
Όμως ύπνος, χέρια, πόδια μου και μάτια εξαφανιστήκαν.

Ω γη αγαπημένη, χάρισε μας την ελευθερία
Σε άνεμο να στροβιλιστούμε θυελλώδη.

 

*Αμερικάνικο στρατιωτικό παράσημο ανδρείας

 


Όταν ανοίγει η καρδιά

Πόσο μακριά από ‘δω μιλάς, μονάκριβή μου,
ενθρονισμένη στην καρδιά μου, κουρασμένη,
κι εγώ, στου τραγουδιού το άκουσμα, μουδιάζω, αγαπημένη.

Διστάζω, με τα χέρια όταν μετρώ.
Στα πέντε του χεριού τα δάχτυλα, θα παρακολουθούσα
το αίμα να χορεύει, ώσπου εσύ, να αφυπνιστείς, πεπλανημένη.

Φίλα με ή, αλλιώς, στα χείλη κράτα το φιλί σου,
ελευθερία λόγου για το υπόλοιπο της μέρας χάρισέ μου,
πες μου της σκέψης ιστορία και εκείνη
της μη σκέψης, την από λέξεις προερχομένη.

Θες να καθίσεις σε κλαδί, όμως αντί αυτού, ανθίζεις,
κι είτε το ξέρεις είτε όχι, δεν έχει σημασία,
γιατί όταν ανοίγει η καρδιά, δες αν το πρόσωπο αναγνωρίζεις.

Το αντίο στο βορρά, θέτει ερώτημα στη δύση,
ενώ ο νοτιάς μας λέει: «χωρίς ελευθερία της καρδιάς
οι άνθρωποι δεν έχουν πια ελευθερία λόγου».


Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Μια μορφή εικόνας
μέσα σε άλλη εικόνα.
Ένα ζώο ζει
μέσα σε άλλο ζώο.
Δημιουργούνται εικόνες
μέσα σε άλλες εικόνες.
Μια πραγματικότητα υπάρχει
μέσα σε μια άλλη πραγματικότητα.
Στην πραγματικότητα, είστε
Απόντες μέσα σας.
Και
Μέσα σε κρησφύγετο, ένας στρατός κόκκινα μυρμήγκια
κοιμούνται με τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ.

 

Η μετάφραση από τα Μπενγκάλι στα αγγλικά έγινε από τον Μεχντί Χασάν (Mehedi Hassan) και η μετάφραση από τα αγγλικά στα ελληνικά, από την Ξένια Καλαϊτζίδου.



Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Σακαουάτ Τίπου (Shakhawat Tipu), γεννημένος το 1971, ζει στη Ντάκα. Είναι διακεκριμένος ποιητής, δοκιμιογράφος και συντάκτης στο Μπαγκλαντές. Μια εξέχουσα προσωπικότητα του νέου ποιητικού ρεύματος της Βεγγάλης, ο Τίπου καθιερώθηκε από νωρίς ως κορυφαίος ποιητής της γενιάς του. Τα ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, ισπανικά, ιταλικά, σερβικά, σλοβενικά και αγγλικά. Έχουν κυκλοφορήσει οκτώ συλλογές ποιημάτων του, καθώς και ένα βιβλίο του για μια διάσημη εικαστικό της Βεγγάλης Νοβέρα Αχμέτ (Novera Ahmed) και τα έργα της. Ο Τίπου υπήρξε επιμελητής του περιοδικού γλωσσολογίας και φιλοσοφίας Jatiya Shahittya (2008), αλλά και της ανθολογίας Charalnama (2011) που αποτελεί μια συλλογή συνεντεύξεων των ανθρώπων του δρόμου σε τοπικό ιδίωμα. Τα ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά περιοδικά και ανθολογίες σε όλο τον κόσμο.