Μικρές παλάμες, Τρυφερές, Που τρέμουν

Ραγισμένη αξιοπρέπεια

 

Το φιλμ Notes of Scandal προβλήθηκε το 2006. Μια παράδοξη ιστορία έρωτα, η καταστροφή που δεν συμβαίνει λυρικά, τα ανθρώπινα πάθη, εδώ και εκεί σαν παλίμψηστα της πιο σκοτεινής μας βιογραφίας. Η Κέιτ Μπλάνσετ υποδύεται την καθηγήτρια ενός βρετανικού σχολείου. Ο έρωτας με τον νεαρό μαθητή της θα κλονίσει την ζωή της που καταρρέει μες στον καταιγισμό των αποκαλύψεων. Ωστόσο, πάντα κάποιος παραμένει στην σκιά. Στην περίπτωση του Notes of Scandal την δουλειά αναλαμβάνει η Τζούλι Ντεντς, πρόσωπο κεντρικό ενός έρωτα ανεκπλήρωτου, συμπληρώνοντας το σχήμα. Ο Philip Glass ντύνει μουσικά το φιλμ και αποδίδει μοναδικά τις βραδινές μυρωδιές του πάγου, του καπνού, της παγωνιάς που εισβάλλει με κάθε τρόπο στην ζωή της Κέιτ Μπλάνσετ. Η μουσική σβήνει με ένα μαρτυρικό πλάνο φιλιού δίνοντάς μας μια έξοχη εκδοχή της λαγνείας που δεν καταπραύνει καμιά εξομολόγηση. Τότε ήταν όλα ακόμη τρυφερά και ο καινούριος αιώνας δεν είχε δείξει τα δόντια του. Όλοι ελπίσαμε πως μπορούμε να φτιάξουμε από την αρχή τον σκελετό του γκρεμισμένου ουρανού.

Οι ρόλοι μοιράστηκαν σήμερα. Κανείς δεν δυσαρεστήθηκε. Μονάχα η πρωταγωνίστρια έδειξε αδιάφορη μα τούτο αποδόθηκε στο ύφος της που αγγίζει πάντα τα όρια της συστολής. Ο Τζέι Τζέι θα κάνει τον σκληρό, απάνθρωπο εραστή που νοιάζεται μονάχα για το χρήμα. Η Τζίλντα θα κάνει την μικρή, στραβοκάνα Μόλυ που γνωρίζει από τύχη όλα τα μυστικά και την πιο βέβαιη στιγμή θα γκρεμίσει την μπούκα του θεάτρου με μια τρομερή αποκάλυψη. Το πόσο όμορφη είναι θα αποκαλυφθεί μονάχα στο φινάλε της δεύτερης πράξης. Η Μπεά θα υποδυθεί την Άννα που δεν έχει λαλιά και χορεύει χαριτωμένα σαν ξεχωρίσει κάποιον ήχο, αδιαφορώντας για τις ζωές που πνίγονται τριγύρω. Το φιλί συνιστά το μόνο της όνειρο. Υπάρχουν ακόμη μερικοί, δεύτεροι ρόλοι που θα τους αναλάβουν οι σπουδαστές της θεατρικής σχολής. Δείχνουν υπερβολή μα αυτό ταιριάζει γάντι στην νιότη τους. Πρέπει κανείς να προσπαθήσει αρκετά για να πλάσει από την αρχή τις πρόζες τους. Ακόμη και αν πρόκειται για μια αδιάφορη σκηνή, οι δεύτεροι ρόλοι θα διαδραματίσουν μια κάποια σημασία στην εξέλιξη της πλοκής. Ας πούμε όταν η Τζίλντα κλαίει απαρηγόρητη πλάι στο έπιπλο εποχής, ο θαλαμηπόλος θα της κρατήσει το χέρι, θα πει κυρία δεχτείτε λίγο από το κουράγιο μου και εξομολογηθείτε ώσπου να ξεκλειδωθούν όλες οι μαρτυρίες που μιλούν για κακουργηματικούς έρωτες.

Την ίδια στιγμή ο σκηνοθέτης παρατηρεί από μια απόσταση. Στον νου του ράβει τα κοστούμια των ηρώων, ρίχνει τα φώτα με λεπτό και ευαίσθητο τρόπο, τίποτε να μην χαλάσει, σημειώνει μια χειρονομία, ένα χαμόγελο, το πέπλο που σκεπάζει τα μάτια των συνδαιτημόνων, υπογράφει μια συναλλαγματική, οι μεταφορείς ξεφορτώνουν μια τραπεζαρία με περίτεχνα στηρίγματα, τους κηροστάτες, την πολυθρόνα του Τζέι Τζέι όταν μεθυσμένος σωριάζεται στο ανοιξιάτικο δωμάτιο. Ο σκηνοθέτης εκτελεί τα χρέη του με τον πιο βέβαιο τρόπο.

Οι μεταφορείς μοιάζουν Ιρλανδοί, γεμάτοι δύναμη και αθωότητα μαρτυρική. Τι ανημποριά να δείτε, τι παραίτηση να δείτε τότε ο Τζέι Τζέι, με την μισή του καρδιά χαρισμένη στην Τζίλντα, με την μισή του καρδιά γεμάτη οργή. Την προσμένει για να της αποκαλύψει όλα όσα έμαθε από τους ανθρώπους της αγοράς.

Όμως προσέξτε αυτή δεν είναι ένα εύκολο κορίτσι, χαμόγελα και ριγμένα μάτια. Η Τζίλντα είναι ένα άγριο ζώο με εξαίσια ομορφιά ή αλλιώς το ισοδύναμό της. Και γι΄αυτό το βλέμμα σας κύριοι, οφείλει να αναβλύζει τον δέοντα θαυμασμό. Για την ακρίβεια στο όνομα της Τζίλντα έχουν ρημάξει τα όνειρά τους τόσα και τόσα φιλόδοξα αγόρια. Η πρωταγωνίστριά μας θα΄ναι φτιαγμένη από το σπάνιο υλικό της ελευθερίας και ο έρωτάς της για τον Τζέι Τζέι δεν πρέπει να υπερβαίνει τούτο το αίσθημα.

Έπειτα τα λόγια σώπασαν, ένας τεχνικός χαμήλωσε τους φωτισμούς και ο Τζέι Τζέι ανασηκώθηκε από την θέση του λέγοντας εκείνον τον τρυφερό μονόλογο που φωτίζει την ποιητική ζωή μας. Η Τζίλντα στάθηκε στ΄απέναντι αυτού του κόσμου, σαν να χαμογέλασε, όμως ευθύς έκοψε με βία το περιδέραιο που φορούσε, γεμίζοντας τον κόσμο μ΄άστρα νεανικά και πέρλες. Οι δυο τους αγκαλιάστηκαν, όμως για λίγο. Όλα στάθηκαν το αποτέλεσμα μιας μελέτης. Έπειτα προχώρσαν στην άκρη της σκηνής και μες στην γενική συστολή της νύχτας υποκλίθηκαν όπως το συνηθίζουν οι άνθρωποι της τέχνης. Μα τούτη η στάση των σωμάτων τους, γεμάτη επιτήδευση, – είναι μυστικό και το βαραίνει ένας άσπαστος, μεθυσμένος κώδικας-,  δεν αφορούσε τους ρόλους τους μα μια υπόθεση ολότελα προσωπική. Αυτό σήμανε το φιλί τους πλάι στον μεγάλο καθρέφτη που δεν συνιστά μια απλή σκηνογραφική επιλογή αλλά μια υπενθύμιση για τον Ντόριαν και τους θαμπούς τρίτωνες που κατοικούν εκεί έξω.

Οι νύχτες του χειμώνα διαθέτουν όλες την ίδια φωνή. Τώρα το συνεργείο έχει απομείνει ένα όνειρο. Όλοι έχουν φύγει. Δυο φροντιστές απέμειναν μονάχα που σαρώνουν απορροφημένοι την πλατεία. Ο Τζέι Τζέι, κατά κόσμον Μπράϊαν μεθά στο κοντινό καπηλείο και η Τζίλντα που ξεβάφει τα χείλη της με μια ιδέα ροδόνερο, όλο επιστρέφει από εκείνο το αλλοτινό σώμα. Αύριο πάλι.

Ονομάζεται Φρίντα, χαρακτηρίστηκε ταλέντο στα νιάτα της, όμως έπειτα με μια ευκολία αντάξια του χαρίσματός της πήρε να μοιάζει στους γνώριμους ήχους. Τα τακούνια της πληγώνουν το πάτωμα, ο μικρός φεγγίτης κουβαλά μια μυρωδιά γαζίας, ο Λίγηρας που περνά φορτωμένος χιλιάδες, αναμένα χωριά, τα χαρτιά του που τα πήρε ο ξαφνικός άνεμος και δεν υπάρχει πια τίποτε για να διδαχτεί.

Ο Τζέι Τζέι υπήρξε πρόσωπο της τύχης, καμιά σχέση με την Τζίλντα που πληγώνει ώρες τώρα, με ροδόνερο το πρόσωπό της. Καμιά απολύτως σχέση με τα πέταλα της βροχής που χτυπούν με ορμή και σωριάζονται στην στέγη του θεάτρου.

Η πόρτα ανοίγει. Δεν είναι κανείς εδώ. Όμως η Τζίλντα ακούει τα βήματα που σέρνονται στο βάθος της σκηνής. Για μια στιγμή παγώνει, κρύβει το πρόσωπό της με τα χέρια και κλαίει με όλη της την ψυχή. Η ντροπή κρύφτηκε παντού στον κόσμο όταν με μια τρυφερή χειρονομία κάποιος αγγίζει την Τζίλντα, το ροδόνερο παγώνει αδικαιολόγητα, οι καθρέφτες  σπάνε και  οι κραυγές του κοριτσιού φτερουγίζουν στους τοίχους, τα τζαμωτά, τις στέγες. Ο Τζέι Τζέι κομμάτια στην κεντρική λεωφόρο συλλογιέται την Τζίλντα που με παραμορφωμένο πρόσωπο ζητά λίγη ελεημοσύνη μες στον καταιγισμό των χειροκροτημάτων, τότε και τώρα.  Ένας θάνατος την αγοράζει μέρα την μέρα και η βροχή που πέφτει εντός της μαρτυρά πως κορίτσια σαν του λόγου της ζουν πικρά επειδή ποτέ δεν αγαπήθηκαν.

Αν σε παρακαλέσω, αν σου πω όχι απόψε, όχι. Τα λόγια της πέφτουν στο πάτωμα, οι δυο τους που παλεύουν ανάμεσα στα πράγματα της λογικής. Όχι δεν θα σε αφήσω, δεν διαλέγεις εσύ . Μες στον καθρέφτη του καμαρινιού της φώλιασε ξανά ένας ήχος γεμάτος σιωπή. Αυτή λοιπόν είναι η μεθοδολογία της Τζίλντα που πρέπει να αντέξει κάθε νύχτα, ένα είδος μαρτυρικού θανάτου. Αγαπάς αυτόν τον ρόλο, έτσι δεν είναι της, λέει εμφατικά καθώς το κορίτσι ετοιμάζεται να χαθεί στην άλλη πλευρά του φιλιατρού, ακολουθώντας την λεπτή γραμμή της παιδικής της ηλικίας που κανείς δεν μπορεί να αγγίξει. Ίσως έτσι Τζέι Τζέι σώσω κάτι από την ραγισμένη αξιοπρέπειά μου.

Α.Θ